Vmbo 25 jaar: Goed van start! #nieuws
25-09-2024
Wat is er bereikt, hoe gaan we verder en vooral: hoe laten we zien hoeveel moois er gebeurt in het vmbo? Daarover gingen de lezingen en gesprekken tijdens de startbijeenkomst van het jubileumjaar van 25 jaar vmbo, op 23 september in De Utrechtse Stadsvrijheid.
Onder het motto ‘Goed van start’ draaiden de lezingen en gesprekken op de startbijeenkomst rond twee thema’s: ‘Wat zijn de opbrengsten van 25 jaar vmbo en hoe moet het vmbo zich doorontwikkelen in de toekomst?’, en ‘Wat moet Nederland van het vmbo weten, hoe brengen we dit onder de aandacht en waar beginnen we morgen?’ Dat alles onder leiding van dagvoorzitter Evelien Bouma en in aanwezigheid van staatssecretaris Mariëlle Paul.
Ismail Aghzanay (onder meer Docent van het Jaar 2021) onderstreepte in zijn keynote het belang van het vmbo als plek voor talentontwikkeling, een plek waar elk kind gezien en gewaardeerd wordt. Dat vraagt een collectieve onderwijscultuur met hoge en duidelijke verwachtingen, structuur en duidelijkheid. En ook een individuele éigen inspanning van iedereen die in het vmbo werkt. (Zelf liet hij leerlingen die drie keer zeiden ‘Ik kan het niet’ nablijven voor een wezenlijk gesprek over hoe ze het wél zouden kunnen, ‘omdat ik niet accepteerde dat een leerling zichzelf aanpraat dat hij iets niet kan en dat vervolgens zelf gaat geloven’.)
Dagvoorzitter Evelien Bouma gaf vervolgens de microfoon door aan Mariëlle Paul, staatssecretaris voor Funderend Onderwijs en Emancipatie. Zij ziet tijdens haar werkbezoeken aan vmbo-scholen veel gedrevenheid en enthousiasme. Steeds meer leerlingen kiezen voor het vmbo omdat die manier van leren, waarbij theorie meteen in de praktijk wordt gebracht, gewoon goed bij ze past. Maar al die positieve energie op de scholen klinkt vaak niet door in het algemene beeld van het vmbo. Daar ligt een uitdaging.
In de eerste gespreksronde gingen aanwezigen in groepjes in op wat er de afgelopen 25 jaar binnen het vmbo bereikt is. Dat is nogal wat: van 33 naar tien profielen. De combinatie van ‘kern’ en ‘keuze’ en het feit dat er voor leerlingen écht iets te kiezen valt (“Je zou het havisten en vwo’ers ook gunnen”). Het PGP is ingevoerd op de tl en LOB is verankerd in het curriculum. Er is ontwikkelkracht en er is experimenteerruimte.
Rond de vraag ‘Hoe kan het vmbo zich in de toekomst doorontwikkelen?’ ontstonden geanimeerde gesprekken die draaiden om actuele ontwikkelingen. De hogere advisering bijvoorbeeld, waardoor minder leerlingen instromen in de brugklas, maar er zijn later meer zijinstromers binnengekomen in de derde klas. De veelgehoorde roep om latere selectie, blijft in de praktijk lastig te realiseren. Een tussenstap zou zijn om meer scholen onder een dak samen te brengen, zodat ze makkelijker docenten en praktijklokalen kunnen delen.
Wat ook genoemd werd als richting voor doorontwikkeling: (nog) meer flexibiliteit voor de leerlingen, een betere aansluiting met het mbo en wellicht een vijfjarig vmbo-traject richting een startkwalificatie.
Taalstrateeg Jolijn Mes en Michèl van der Feen, onder meer betrokken bij de gids ‘Vastgeroest’ over ingesleten denkbeelden rond techniek, benadrukten in hun inleiding dat we allemaal onbewust beïnvloed worden door taal en beeld om ons heen. Goed om te weten: als je negatieve aspecten blijft herhalen, worden ze in de beeldvorming vanzelf waar. Vuistregel is dus: ‘Vertel wat het wél is, niet wat het níet is’. Jolijn: “We moeten het meer hebben over wat het vmbo bijzonder maakt. Wat is het unique selling point van het vmbo?”
Daarover gingen dan ook de gesprekken in de tweede ronde. Geanimeerde gesprekken werden dat, over het plezier, de mooie projecten, hoe leerlingen zich thuisvoelen in een onderwijsvorm die bij ze past, de oplossingen die leerlingen tijdens PGP’s bedenken voor ondernemers.
De boodschap van deze startbijeenkomst: de beeldvorming over het vmbo begint bij onszelf. Iedereen die met het vmbo te maken heeft, kan een ambassadeur zijn, door juist dat positieve verhaal uit te dragen, of het nu is in gesprekken met anderen of door bijvoorbeeld persberichten uit te sturen. Zoals onderwijsadviseur Edith Vissers het in een van de gespreksgroepen samenvatte: ‘Gewoon wat meer roeptoeteren waar je binnen het vmbo blij van wordt of trots op bent.”
Het jubileumjaar ter gelegenheid van 25 jaar vmbo is daar, met alle feestelijke activiteiten, bij uitstek een mooie gelegenheid voor. Het jaar is nu officieel van start. We vieren het vmbo!
