Het vmbo is de vervanger van het lbo en vbo (lager en voorbereidend beroepsonderwijs, die we kennen als LTS, de LHNO, de LEAO, enz.) en de mavo. Daarnaast werd het speciaal onderwijs ingevoegd in het vmbo. Voor deze leerlingen ontstond het leerwegondersteunend onderwijs (LWOO).
Kabinet-Kok I
De plannen voor het vmbo werden ontwikkeld door PvdA-staatssecretaris Netelenbos, tijdens het kabinet-Kok I. In 1999 voerde het kabinet-Kok II de onderwijsvorm daadwerkelijk in, onder het VVD-ministerschap van Loek Hermans.
De invoering van het vmbo was een grote operatie, waarvoor eerst plannen werden gemaakt door de commissie van Veen. Deze commissie, die tot doel had onderwijs vorm te geven tussen de basisvorming en het middelbaar beroepsonderwijs en het onderwijs meer arbeidsmarktgericht te maken, leverde in 1994 haar eindrapport op.
1996
In 1996 werden de nieuwe examenprogramma’s ontwikkeld en opgeleverd. Toen ook lag er een voorstel voor een nieuw stelsel van leerwegen (basis, kader, gemengd, theoretisch) en sectoren. Nieuw waren beroepsgerichte programma’s in de gemengde leerweg en zogenaamde ‘intersectorale programma’s’, programma’s die opgebouwd waren uit verschillende afdelingsprogramma’s binnen een sector.
Nieuw was ook dat er meer theoretische vakken in een leerweg werden gegeven (hoe ‘hoger’ de leerweg hoe meer avo-vakken) en dat de beroepsgerichte vakken werden samengevoegd tot beroepsgerichte programma’s (één vak). Zo bestond een beroepsgericht programma techniek voor de invoering van het vmbo uit praktijk, vaktheorie, vaktekenen en materiaal/ en gereedschappenkennis en bij de invoering van het vmbo uit bijv. bouwtechniek of elektrotechniek.
Niet alleen voor de beroepsgerichte programma’s, ook voor alle avo-vakken die in het vmbo worden gegeven zijn in 1996 nieuwe examenprogramma’s ontwikkeld. Hierdoor zijn bijv. de vakken nask1 en nask2 ontstaan.
2016
Het vmbo met afdelingsprogramma’s heeft bestaan van 1999 tot 2016. In 2016 zijn de profielen ingevoerd. De inhoud van de avo-vakken is sinds 1996 niet veranderd. De komende jaren worden voor deze vakken nieuwe examenprogramma’s ontwikkeld.